Wat is Ontwikkelingsgericht coachen™ precies?
De grondlegger van het Ontwikkelingsgericht coachen™, gebaseerd op de Ontwikkelingsgerichte benadering™, is Rudy Vandamme®. Rudy Vandamme (1958) is doctor in de psychologie en senior trainer en docent. Op basis van zijn studies psychologie, filosofie, antropologie, NLP en bemiddeling formuleert hij methodieken die professionals kunnen inzetten om een verschil te maken in het begeleiden/coachen van individuen, maar ook teams.
Rudy Vandamme® grondlegger van Ontwikkelingsgericht coachen™
Rudy Vandamme formuleert zijn grote betrokkenheid bij het Ontwikkelingsgericht coachen™ op de website www.ontwikkelingsgericht.org als volgt:
“De ontwikkelingsgerichte benadering is mijn levenswerk. Het is daarmee diep verankerd in mijn biografie. Ik zie overal de mogelijkheid van ontwikkeling. De ontwikkelingsgerichte mindset verschilt van de overdreven focus in onze cultuur op presteren en resultaten halen. Daarvoor mis ik identiteit, zingeving en Zijn. Het verschilt ook van de overdreven focus op problemen analyseren, labellen en oplossen. Dat zie ik veel bij hulpverleners en soms ook bij coaches. Tenslotte verschilt het ook van het cynisme bij veel mensen als het gaat over ‘change’ en het werken aan een betere wereld.”
Rudy Vandamme
Ontwikkelingsgericht! Het Vorkmodel™ als coachmethodiek
Het Vorkmodel™ is een model binnen het Ontwikkelingsgericht coachen™ waarmee de voortgang in ontwikkeling structuur krijgt. De vier sporen zijn onderling met elkaar verbonden. Daarmee beïnvloedt de ontwikkeling op het ene spoor de ontwikkeling op een of meer andere sporen. Het grotere geheel spoor heeft tot doel de persoonlijke ontwikkeling in de (bredere) context te situeren.
De vier sporen met voorbeeldvragen
Spoor 1. Zelfsturing: hoe ben je daarmee bezig?
- Hoe ben je bezig met je project, identiteit of groter geheel?
- Wat werkt voor jou in hoe je het aanpakt (of aangepakt hebt) en wat niet?
- Wat kun je verbeteren in hoe je bezig bent?
Spoor 2. Projecten: wat wil je daarmee bereiken?
- Wat is de huidige situatie?
- Waar wil je naartoe?
- Welke hindernissen en belemmeringen kom je tegen?
Spoor 3. Identiteit: wie wil je zijn?
- In welke levensfase verkeer je?
- Wat is het ontwikkelingsthema in deze fase van je leven?
- Wat zijn je belangrijkste waarden?
Spoor 4. Groter geheel: waartoe wil je bijdragen, in welke context bevind je je?
- Met welk groter geheel voel je je verbonden?
- Welk appèl doet dat grotere geheel op jou?
- Welke bijdrage wil je leveren aan de ontwikkeling van dat grotere geheel?
Wat levert werken met het Vorkmodel™ op?
De cliënt/coachee krijgt structuur in wat vaak aanvoelt als een warboel van ideeën, gevoelens en gedachten. Door het uiteenrafelen in de verschillende sporen verkrijgt men helderheid waar verdere ontwikkeling gewenst is. Door de verbinding met het grotere geheel geeft deze vorm van coaching vanzelf een plek aan thema’s als zingeving en duurzame verandering. Het vierde spoor van het Vorkmodel is zowel voor coaches als cliënten/coachees een toegevoegde rijkdom aan het individualistisch perspectief.
Ontwikkelingsgericht! De Ontwikkelcirkel™ als coachmethodiek voor teams
De Ontwikkelcirkel™ is een gestructureerd, liefst regelmatig terugkerend, cirkelgesprek om groepen te helpen zich te ontwikkelen op verschillende lagen tegelijk. Niet alleen inventariseert men de overeenkomsten, maar juist ook de diversiteit in ideeën, denkbeelden, overtuigingen en competenties. Deze benut men voor het vormen van een teamidentiteit, het uitvoeren van projecten en het bevorderen van de zelfsturing.
De zeven stappen
De Ontwikkelcirkel™ bestaat uit zeven stappen, die de voortgang in bewustwording, samenwerking en kenniscreatie waarborgen. Een professionele facilitator begeleidt dit proces.
Stap 1. Setting, check-in en focus: een setting zonder tafels, een ontspannen atmosfeer. Daarvoor geeft iedereen aan dat hij of zij er helemaal bij is, of wat daar nog voor nodig is. Een onderwerp ligt figuurlijk in het midden.
Stap 2. Spelregels: de deelnemers bepalen samen hoe ze met elkaar omgaan en aan welke spelregels de facilitator ze kan houden.
Stap 3. Individuele inbreng: iedere deelnemer geeft aan hoe hij of zij zich verhoudt tot het onderwerp. De facilitator coacht iedere deelnemer, zodat deze zich gehoord voelt en alles wat speelt op tafel kan leggen. Anderen luisteren en observeren, ze reageren niet inhoudelijk.
Stap 4. Teamidentiteit: uit de overeenkomsten en verschillen tussen de persoonlijke bijdragen wordt gezamenlijk een zelfbeeld afgeleid, een teamidentiteit. De ontwikkeling van het team wordt in de tijd geplaatst, zodat de levenscyclus zichtbaar wordt.
Stap 5. Groter geheel: het team bepaalt welke bijdrage ze levert aan het grotere geheel waar ze deel van uitmaakt, welke missie ze te vervullen heeft.
Stap 6. Teamproject: er wordt afgesproken welk(e) project(en) het team gaat uitvoeren om haar missie te verwezenlijken en/of haar verdere ontwikkeling vorm te geven.
Stap 7. Zelfsturing en check-out: het team reflecteert op de voortgang en ontwikkeling van het eigen zelfsturend vermogen. Daarmee krijgt iedere deelnemer de ruimte de bijeenkomst passend af te sluiten.
Wat levert werken met de Ontwikkelcirkel™ op?
Het resultaat van een Ontwikkelcirkel™ is dat elk individu zich gehoord voelt, zich thuis voelt in de groep. Daarmee wordt een gezamenlijke identiteit opgebouwd uit de diversiteit tussen en eigenheid van ieder van de teamleden. Het team gaat beter functioneren en communiceren, ze neemt verantwoordelijkheid voor haar bijdrage aan het grotere geheel. Ook daarmee wordt het team een hefboom voor verdere ontwikkeling in de organisatie.
ONTWIKKELING ALS LEVENSHOUDING
Ontwikkelingsbril
Ontwikkeling is altijd het zien van ‘iets’ dat zich ontwikkelt. Daarmee kijk je met liefde en nieuwsgierigheid hoe een individu, team, organisatie of samenleving zich ontvouwt door zijn levensfasen heen. In vergelijking met conserveren en vasthouden, kijk je naar beweging, voortgang, aanpassing en vormverandering.
Ontwikkelingsverhaal
Ontwikkeling is het kunnen verbinden van gebeurtenissen in een constructief verhaal. Ontwikkeling is niet gebaseerd op wetenschappelijke waarheid, diagnose of audit. Daarmee is ontwikkelen de rode draad zien en een volgende stap zetten in dat verhaal.
Ontwikkelingsuitdaging
Ontwikkeling is de uitdaging om problemen en situaties te herkaderen als kansen om zich als geheel te ontwikkelen. Het contrasteert met de sterke neiging problemen op te lossen en terug naar de status quo te gaan van voordien. Ook destructie, oud worden en sterven zijn kansen voor ontwikkeling.
Ontwikkelingsformule
Ontwikkeling is het samengaan van aansluiten bij wat er is en iets nieuws scheppen. Je voegt iets nieuws toe en tegelijk bouw je verder op wat er al is. Behouden en toevoegen, maakt daarom mogelijk dat je kunt loslaten. Daarmee verschilt ontwikkeling van veranderen, waarin men polariserend denkt tussen wat niet goed is en wat het moet worden.
Gelaagde ontwikkeling
Ontwikkeling is zich situeren binnen onderliggende en bovenliggende gehelen. Door de situering komen enerzijds de onderliggende delen tot heelheid en vinden anderzijds de gehelen hun zinvolle plek in de ontwikkeling van het grotere geheel. Dit contrasteert met een atomistische visie op ontwikkeling waarbij men een entiteit isoleert uit zijn context.
Ontwikkelingsproces
Ontwikkeling verloopt zelforganisatorisch, als het water van de rivier die zijn weg zoekt naar de oceaan. Het sturende ‘Ik’ heeft de bijzondere taak om die ontwikkeling te begeleiden met zachtsturende vaardigheden en het onbewuste een plek te geven. Daarmee contrasteert dit met het maakbaarheidsgeloof van prestatiegericht werken.
Ontwikkelingsruimte
Ontwikkeling wordt gestimuleerd via ontmoetingen waarin mensen authentiek en in vrijheid elkaars leven delen. Met andere woorden: de authentieke ontmoeting met een Andere schept de ruimte waarbinnen ontwikkeling zelforganisatorisch verschijnt. Ontwikkeling gebeurt niet op een eiland, maar is altijd in interactie met iets.
Merkbescherming Ontwikkelingsgericht coachen™
De door Rudy Vandamme ontwikkelde methodiek en benadering is onder meer beschermd door intellectuele eigendom. “VANDAMME®” (naam, embleem, typografie en kleur) is als logo bovendien een geregisteerd Beneluxmerk onder nummer 1016483. De termen Ontwikkelingsgerichte Benadering™, Ontwikkelingsgericht Coachen™, Vorkmodel™, Ontwikkelcirkel™ e.d. zijn door Rudy Vandamme bedacht en behoren daarmee onlosmakelijk tot de ontwikkelde methodieken en modellen die mee beschermd zijn door intellectuele eigendomsrechten.
De licentie valt onder Creative Commons. De 3 indicatoren betekenen:
- Naamsvermelding — Met andere woorden: de gebruiker dient de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen en aan te geven of het werk veranderd is. U mag dat op redelijke wijze doen, maar niet zodanig dat u de indruk wekt dat de licentiegever instemt met uw werk of uw gebruik van het werk.
- Niet Commercieel — Met andere woorden: u mag het werk niet gebruiken voor commerciële doeleinden. Op vraag geeft Rudy Vandamme aan dat hij de toepassing van de Ontwikkelingsgerichte benadering met de daaraan gerelateerde methodieken in de individuele coachpraktijk als Niet Commercieel beschouwt.
- Geen Afgeleide Werken — U mag het veranderde materiaal niet verspreiden als u het werk hebt geremixt, veranderd, of op het werk hebt voortgebouwd.
Zoals Cees Sterk de benadering en de methodieken van Rudy Vandamme® gebruikt in zijn coachpraktijk en zoals hij het werk van Rudy Vandamme toont op deze website, acteert Cees Sterk binnen de voorwaarden die gelden voor de hiervoor getoonde licentie.
Mocht u nog vragen hebben over de door Cees Sterk gehanteerde vorm van coaching, te weten het Ontwikkelingsgericht coachen™, dan kunt u met mij contact opnemen via het contactformulier op deze website. Mailen of bellen kan natuurlijk ook.